Atların Cinsleri ve Özellikleri
AKHAL TEKE: Anavatanı RUSYA olan yaşayan en eski at ırkı olan Akhal Teke hızı, rahat yürüyüşü, akıllılığı, eğitilebilirliği, dayanıklılığı ile anavatanı dışında da hak ettiği önemi kazanmıştır. Akhal-Teke orjini Rusya’nın kuruluşundan 3000 yıl öncesine dayanır.Soğukkanlı kategoride yer alır. Ataları: Massaget, Parthian, Nisean, Persian, Türkmen ve son olarak da Akhal Teke’dir. AKHAL adı; bugünkü Türkmenistan’da eski Pers İmparatorluğu’nun da bir parçası olan Kopet dağlarının eteklerinde bulunan bir vaha’dan gelmektedir. TEKE ise Türkmen kabilelerinden sonra bölgeye egemen olan ve yüzyıllarca Türkmen atı yetiştiren göçebe boyunun adıdır. Karakteristik Özellikleri: Akhal teke’nin eşsiz bir görünümü vardır. Kafası uzun ve geniş bir alnı vardır. Manalı bakan iri badem gözleri, dar ve dik kulakları uzun ve yüksek bir boynu vardır. Vücudu uzun ve eğimli, dar bir göğsü uzun güçlü bacakları vardır. Kas yapısı mükemmeldir. Bir çok rengi vardır, yaygın olarak yağız ve dorudur. Yüksekliği 157,6 cm’dir.
AMERİKAN BENEKLİ ATLARI: İspanyol fatihlerinin soyundan gelen benekli atlar, Amerikan batı bölümünün bir parçası olmuş, evcilleştirildikten sonra kovboyların sürü işlerinde kullanılmışlardır. Amerikan yerlileri bu beneklerin kutsal işaretler olduğuna inanmaktaydı. Özellikleri: Çok yönlü yapıları vardır. Benekli atlar genellikle güçlü kemikli ve iyi dengeli atlardır. Renkli derileri soyunu belirler. Bu atları ilgi çekici yapan lekelerinin genetik yapısının hala anlaşılmamış olmasıdır. Her atın lekesi diğerinden farklıdır.
AMERİKAN MUSTANG ATLARI: Mustang kelimesi İspanyolca’da ‘’sahipsiz’’ , ‘’başıboş’’ anlamına gelen mesfeno kelimesinden gelir. Bu kelime Birleşik Devletler’deki vahşi atları
anlatmak için oldukça uygundur. 1900 yılında 2 milyona yaklaşan sayıları, çiftçilerin sürülerine yer açabilmek için bu atları öldürmeye başlamasıyla 1970 li yıllarda 17 bine kadar düşmüştür. “Mustanglar Batının tarihi ve öncü ruhunu temsil eden canlı sembollerdir.’” 1971 yılında ‘’Vahşi Özgür At Kurultayı ‘’ oluşturulmuştur. Bu sayede biraz olsun korunan bu safkan günümüzde halka açık çiftliklerde yaklaşık 41 bin civarına ulaşmıştır. Özelikleri: Mustanglar tüm şekil, renk, boy ve türde olabilirler.
ANDALUSIAN ATLARI: Andalusian, bir İspanyol bölgesi olan Andalusia’da üretilmiş ve adını buradan almıştır. Ataları İspanya ve Portekizin İber atlarıdır.İspanyollar günümüzde kendi alarından Pura Raza Espanola’dan (saf İspanyol atı) söz ederler ve kendi aygır kitaplarını tutarlar. Dünya’nın bir çok yerinde bu attan Andalusıan diye söz edilir. Portekiz atına Lusitano denir ve adını Portekiz’in antik Roma adı olan Lusitanya’dan alır. Andalusian’ın kökleri tarih öncesine dayanır. Güney İspanya’da İber peninsula’sında M:Ö. 30000-20000 yıllarına ait mağara resimleri keşfedilmiştir. Özellikleri: Andalusıan güçlü yapısına göre oldukça zariftir. 15,2-16,2 el uzunluğundadır. Başı orta uzunlukta, dikdörtgen biçimli, geniş bir alınla düz ve iyi yerleşmiş kulaklar vardır. Gözler iri canlı, boyun orta derecede uzun geniş ve zariftir. Yaklaşık % 80’i beyaz veya grinin tonlarındadır. % 15’i doru, % 5’i yağızdır. Andolusıan; gururlu, hassas, zeki, saygı ve özenle eğitildiğinde çabuk öğrenen bir cinstir.
ARAP ATLARI: Arap atının orjini zoolojik bir sır olarak kalmıştır. Arap atının ırkını araştırdığımızda bugünkü halinden daha küçük olduğu ortaya çıkmıştır. Tarihsel olarak Arap atı güzellik, akıl, cesaret, dayanıklılık ve duygusallık kavramları ile ünlendi. Çok eski zamanlardan beri insanlar ile yakın temas içinde bulunan arap atları insanlarla arasında bir bağ oluşturdu. Nazik, zeki ve cana yakın bu hayvanlar tayken bile insanlardan korkmaz ve ani seslere tepki göstermezler. Özellikleri: Güzel gösterişli bir kafa, büyük gözler, yukarıda toplanmış bir boyun, kuyruk havada, sırtı kısa ve düz, göğsü kaslı ve geniş, bacakları kaslı, eklemleri güçlü açıkça görülebilen tendonlar, topukta genişleyen küçük tırnaklar. Derisi ince ve ipeksidir. Yele ve kuyrukları gürdür. Arap atları İngiltere’ye getirildiğinde Thoroughbred’in, Rusya’da Orloff rahvan atları, Fransa’da ünlü Percheron atları, Amerika’da ise Morgan atlarının atası olmuştur.
CAMARGUE ATLARI: Dayanıklı ufak Camargue; Güney Fransa’da yaşaması zor, ıssız bölgesi olan Rhone deltasının yerel atıdır. Bu türün orjini eski çağlara dayanmasına rağmen 1968 Ocak ayına kadar bir at türü olarak bilinmiyordu. Camargue atları bataklıkların sert koşullarında iri binicilerini güvenle taşıyacak güç ve cesarete sahiptir. Özellikleri:13,1-14,1 el uzunluğundadırlar ve kır olurlar. Geniş kare biçiminde başları kısa dar kulakları, kısa boyunları, dar omuzları kısa sırtları, kısa yuvarlak kaslı sağrıları, uzun kuyrukları, güçlü ve iyi şekillenmiş bacakları ve oldukça sert ve güçlü tırnakları vardır. Yarı-vahşi yapılarına rağmen eğitime yatkındırlar.
FRANSIZ BİNEK ATI: Bu cins ilk olarak Saint Lo ve e pin’deki çiftliklerde Normandiyalı at yetiştiricilerinin Thoroughbred, Arap ve Norfolk Trotterini çiftleştirmesi ile Anglo-Norman türü oluşturulmuştur. Fransız binek atı, bir spor atının nasıl olması gerektiğine dair iyi bir örnektir. Bu at atletik, güçlü, zeki ve uysal bir cinstir. Özellikle engel atlama dalında yıldızı parlamıştır. Özellikleri: Genel olarak zarif ve etkileyici bir kafa ile uzun bir boyuna sahiptir. Omuzları eğimli, göğüs kafesi derin, gövdesi kaslı ve uzundur. Genelde kestane renginde olurlar. Yüksekliği 155-170 cm’dir.
FRIESIAN ATLARI: Friesian atı, Avrupa’nın kuzeybatısında bulunan Hollanda Krallığı’nın 12 eyaletinden biri olan Friesland’dan çıkmıştır. Friesian atı,’’Equus robustus’’ dan kalmadır. 16-17. yüzyıllar boyunca belki daha da önce, Arap kanı, özellikle İspanya’daki Andolusian atlarına doğru tanınmıştır. Özellikleri: Friesian atları her zaman siyahtır. Vücuttaki veya bacaklardaki hiçbir beyaz işaret kabul edilemez. Canlı, ahenkli yürüyüşleri doğaldır. Vücut güçlü ve eğimli bir omuzlar derinleşir. Aygırları en az 153 cm uzunluğunda, kısraklar da en az 143 cm uzunluğunda olmalıdır.
ELDERLAND ATLARI: Sıcak kanlı olarak bilinen Gelderland atının ana vatanı Hollanda’dır. Bu atların ataları; Andolusıan, Neapolitan ve Norfold aygırlarına dayanır. 19.yy’da bu atlar iş ve krallık içindeki taşıma işlerinde kullanılmaktaydılar. Bu gün ise bu atlar zarif gösteri atları ve yetenekli engel atlayıcılar olarak bilinmektedirler. Özellikleri: Gelderland atlarının yüzlerinde ve bacaklarında kahverengi, siyah, gri ve genellikle beyaz lekeler vardır. Kafası uzundur. Geniş etkileyici gözleri ve küçük kulakları vardır. Kaslı ve güzel görünümlü bir boynu vardır. Sırtı düz ve uzun, kuyruğu yukarıda, göğüs kafesi derin omuzları eğimli ve uzundur. Ayakları ise kaslı ve güçlüdür.
HAFLINGER ATLARI: Haflingerin tarihi ortaçağa dayanır. Günümüzün Haflinger’inin (Tyrol köyü adıdır) ilk resmi belgesi 1874 yılında 249 Follie’nin bir damızlık aygırı olarak yarı Arap aygırı olan 133 El Bedevi XXII ile yerel bir Tyrol kısrağından doğmasıdır. Tüm modern Haflinger’lerin orijini 7 farklı aygır çizgisi (A,B,M,N,S,ST ve W) ile doğrudan bu Follie isimli aygıra dayanır. Özellikleri: Haflinfer’i tek yapan ayırıcı özelliği onun altın sarısı rengi ile beyaz, uzun yele ve kuyruğudur. Ama en belirgin özelliği insanlara karşı sevecen, istekli ve affedici olmasıdır. Boyları 138 150 cm’dir. Büyük gözlü, anlamlı bir baş, biçimli bir gövde, net ve eğimli eklemlere sahiptir. 4 ayak ta eşit basar. Canlı, istekli, yere emin basan ve ritmik yürüyüşleri vardır. Süratli ve dörtnalda ise elastik, canlı, atletik ve kendini taşıyan ritmik bir yürüyüşü vardır.
HANOVERIAN ATLARI: Hanoverian, engel atlama dresaj, konkur komple gibi binicilik dallarına yönelik olarak yetiştirilen ılık kanlı bir attır. Bu cins eski Hannover Krallığının bulunduğu Kuzey Almanya’nın Aşağı Saksonya Eyaleti’nde ortaya çıkmıştır. Hanoverian cinsi atlar doğal bir emplüsyona sahiptir. Hafif ve elastik hareketleri ile yere sağlam basan adetası, ayaklarını karnına çekerek yaptığı süratlisi, yuvarlak ve ritmik dörtnalı vardır.
HOLLANDA ATLARI: Hollanda atları ılık kanlı spor atı cinsidir. Dresaj, engel atlama, konkur komple ve at arabası yarışları gibi belli başlı uluslar arası binicilik disiplinlerine yönelik olarak kullanılmaktadır. Hollanda ılık kan atları, Alman, Fransız ve İngiliz atları ile yerli Hollanda atlarının seçici çiftleştirilmesi sonucu ortaya çıkan modern bir spor atıdır. Özellikleri: Hollanda atlarının güzel bir vücut yapısı vardır. Yaklaşık 162 -170 cm arasında boylar vardır. Genellikle doru, al, yağız veya kır olup alınlarında veya bacaklarında beyaz işaretler vardır. Başı iyi şekilli, Boyun kavisli ve kaslı, sırtı düz ve uzundur.
HOLSTEINER ATLARI: Holsteiner Almanya’nın kuzey bölgesi olan Schleswig-Holstein’da 13.yy’dan beri süren sistematik üretimin bir ürünüdür. Almanya’nın en sıcakkanlı cinslerinden biridir. Atalarının izleri Napolitan, İspanyol ve doğudaki damızlık tesislerine dayanır. Özellikleri: Genel olarak dorudur. Çok az beyaz işaretleri olması hatta hiç olmaması tercih edilir. Dengeli bir attır. 16-17 el uzunluğundadır. Büyük güzel gözlerle sevimli başı, güzel kavisli boynu, rahat ve istekli mizacı, iyi bir karakter ve iş yapmaya olan hevesi ile bütünleşmiştir.
İRLANDA ATLARI: İrlanda atının tarihi tarım alanında olduğu kadar, savaşlardaki başarılarınada dayanır.MÖ.1’de yazılmış olan ‘’cuchulain’’ destanı bu atı güçlü araba atı olarak tanımlar. Özellikleri: Özü ve kalitesiyle aktif ve güçlü bir attır. Duruşuyla güçlü sağrısıyla heybetli görünümdedir. Zeki ve nazik, doğası ile hassas ve uysal yapısı dikkat çeker. Kır dahil olmak üzere her renkte olabilir. Ortalama boyları 153-163 cm’dir.